Thế giới đang chứng kiến một cuộc đua khốc liệt trong lĩnh vực robot hình người, với các công ty công nghệ hàng đầu trên toàn cầu đang nỗ lực hiện thực hóa viễn cảnh về những cỗ máy có khả năng thực hiện các công việc của con người. Từ những tác vụ công nghiệp phức tạp đến các công việc hỗ trợ trong cuộc sống hàng ngày, tiềm năng ứng dụng của robot hình người là vô cùng to lớn, hứa hẹn sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong nhiều ngành nghề. Trong bối cảnh đó, cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc công nghệ, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc, đang ngày càng trở nên gay gắt, với nhiều công ty tham vọng muốn giành lấy vị trí dẫn đầu trong thị trường đầy tiềm năng này.
Trung Quốc trỗi dậy mạnh mẽ với tham vọng soán ngôi
Trong thời gian gần đây, các công ty robot hình người của Trung Quốc đã có những bước tiến vượt bậc, khiến cả thế giới phải chú ý. Agibot (còn được biết đến với tên Zhiyuan Robotics), một startup có trụ sở tại Thượng Hải được thành lập vào tháng 2/2023, đã gây tiếng vang lớn khi công bố kế hoạch sản xuất hàng loạt robot đa năng, với mục tiêu vượt qua cả Tesla của Elon Musk trong lĩnh vực này [1]. Agibot dự kiến sẽ sản xuất từ 3.000 đến 5.000 robot trong năm 2025, một bước nhảy vọt đáng kể so với con số dưới 1.000 robot được sản xuất vào năm 2024 [2]. Để đạt được mục tiêu này, Agibot có kế hoạch mở một nhà máy mới ở khu vực Phố Đông – Thượng Hải, nâng cao năng lực sản xuất lên hơn 400 robot mỗi tháng [3].
Yao Maoqing, Trưởng bộ phận trí tuệ nhân tạo của Agibot, cho biết công ty có mục tiêu triển khai các sản phẩm mới trong các tình huống công nghiệp trong năm nay, thay thế con người trong các nhiệm vụ cụ thể để mang lại giá trị hữu hình cho khách hàng. Agibot ước tính rằng việc robot hình người được sử dụng rộng rãi trong các hộ gia đình sẽ mất khoảng 5 năm nữa. Hiện tại, sản lượng robot công nghiệp của Trung Quốc đã tăng 27% so với cùng kỳ năm trước, đạt 91.088 đơn vị trong tháng 1 và tháng 2, trong khi sản lượng robot dịch vụ tăng 36% lên 1,5 triệu đơn vị [2].
Một trong những sản phẩm chủ lực của Agibot là robot hình người Yuanzheng A2, cao 175 cm, nặng 55 kg và được trang bị các cảm biến hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo. Robot A2 có khả năng xử lý dữ liệu dạng văn bản, âm thanh và hình ảnh, cho phép nó thực hiện các tác vụ tinh tế như xâu kim. Agibot cũng cung cấp các mẫu robot khác như A2 Max và các robot dịch vụ A2-W, X1 và X1-W.
Để tăng tốc quá trình đào tạo và phát triển robot, Agibot đã ra mắt mô hình AI mới mang tên Genie Operator-1 (GO-1). Robot GO-1 được thiết kế để nâng cao khả năng thực hiện các nhiệm vụ trong thế giới thực của robot hình người bằng cách sử dụng Vision-Language-Latent-Action (ViLLA) để diễn giải hành động của con người thông qua việc xử lý lượng lớn dữ liệu hình ảnh và video. Robot GO-1 sử dụng khung ViLLA, kết hợp khả năng hiểu cảnh, lập kế hoạch hành động và thực thi. Mô hình này đã được xây dựng dựa trên AgiBot World, một bộ dữ liệu quy mô lớn chứa hơn một triệu quỹ đạo robot trên 217 nhiệm vụ khác nhau. Trong các thử nghiệm gần đây, Robot GO-1 đã cải thiện tỷ lệ hoàn thành nhiệm vụ từ 46% lên 78% trong các hoạt động như rót nước và phục vụ. đồ uống. Công ty Agibot tuyên bố rằng robot GO-1 sẽ đẩy nhanh việc ứng dụng robot hình người trong nhiều ngành công nghiệp, bao gồm sản xuất, dịch vụ và hộ gia đình.
Một công ty chế tạo robot hình người khác của Trung Quốc cũng đang gây được sự chú ý là Công ty Unitree Robotics. Robot Unitree G1 đã trở thành robot hình người đầu tiên trên thế giới thực hiện thành công động tác kip-up (bật dậy từ tư thế nằm sấp) và cả động tác side flip (nhảy xoay ngang). Robot này cũng thể hiện các kỹ thuật Thái Cực Quyền và giữ thăng bằng tốt khi bị đá từ phía sau. Công ty Unitree nhấn mạnh rằng các video trình diễn được quay ở thời gian thực, tốc độ bình thường và không có bất kỳ sự can thiệp nào của AI. Robot G1 là phiên bản nâng cấp của robot H1, nhỏ hơn và nhẹ hơn, được thiết kế để hoạt động trong các môi trường mà con người khó tiếp cận, với sự nhanh nhẹn và linh hoạt cao hơn. Robot G1 có thể có tới 43 khớp động cơ và bàn tay khéo léo với khả năng kiểm soát lực, cho phép nó thực hiện nhiều tác vụ khác nhau. Công ty cho biết robot này có thể được sử dụng trong các lĩnh vực như chăm sóc người cao tuổi.
Không chỉ Agibot và Unitree, nhiều công ty khác của Trung Quốc cũng đang tích cực tham gia vào cuộc đua robot hình người. UBTech Robotics, có trụ sở tại Thâm Quyến, cũng có kế hoạch cho việc sản xuất hàng loạt robot hình người có tên là Walker S vào cuối năm 2024. Fourier Intelligence cũng đã công bố sản xuất hàng loạt robot hình người GR-1 và đã giao hơn 100 đơn vị cho nhiều ứng dụng khác nhau.
Sự trỗi dậy mạnh mẽ của các công ty robot hình người Trung Quốc không chỉ là kết quả của nỗ lực nghiên cứu và phát triển của bản thân các doanh nghiệp mà còn nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ. Bắc Kinh coi ngành công nghiệp robot hình người là một “biên giới mới trong cạnh tranh công nghệ” và đã đặt mục tiêu sản xuất hàng loạt và đảm bảo chuỗi cung ứng cho các thành phần cốt lõi vào năm 2025. Nhiều chính quyền địa phương, bao gồm Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến, đã công bố hoặc thành lập các quỹ đầu tư dành riêng cho phát triển robot, với tổng trị giá ít nhất 73 tỷ nhân dân tệ (10 tỷ đô la Mỹ). Trung Quốc đang mong muốn tái hiện thành công của mình trong thị trường xe điện (EV) vào lĩnh vực robot hình người.
Cuộc so găng với gã khổng lồ Tesla
Trong khi Trung Quốc đang thể hiện tham vọng lớn, Tesla của Elon Musk vẫn là một trong những công ty tiên phong và được nhắc đến nhiều nhất trong lĩnh vực robot hình người với dự án Optimus. Musk đã lần đầu tiên giới thiệu dự án này vào năm 2021 và trình diễn một nguyên mẫu Optimus vào năm 2022, thu hút sự quan tâm lớn trên toàn cầu. Musk dự đoán rằng riêng dự án Optimus có thể tạo ra doanh thu hơn 10 nghìn tỷ đô la trong dài hạn. Tại cuộc họp toàn công ty gần đây, Musk đã công bố kế hoạch sản xuất vài nghìn robot Optimus để sử dụng trong các nhà máy của Tesla. Ông cũng cho biết Tesla có thể bán Optimus cho các công ty đối thủ vào năm 2026.
Agibot không hề giấu giếm tham vọng cạnh tranh trực tiếp với Tesla Optimus. Jiang Qingsong, phó giám đốc marketing của Agibot, cho biết công ty sẽ bàn giao robot từ tháng 10/2024 và tự tin rằng khoảng cách giữa Agibot và Optimus sẽ không quá lớn. Ông còn nhấn mạnh rằng Agibot có lợi thế hơn Tesla về khả năng thương mại hóa và kiểm soát chi phí.
Mặc dù các công ty Trung Quốc đã công bố kế hoạch sản xuất hàng loạt trước các đối thủ như Tesla của Hoa Kỳ, nhưng các chuyên gia cho rằng các công ty của hai quốc gia đang có những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực robot hình người và đang phát triển song song. Wei Jiaxing từ Trung tâm Đổi mới Robot AI Quốc gia và Địa phương Bắc Kinh cho biết phần cứng của robot đã đạt đến một mức độ tiêu chuẩn hóa đáng chú ý, và sự khác biệt lớn nhất có thể nằm ở “bàn tay khéo léo”.
Lợi thế và Thách thức trong cuộc đua công nghệ
Trung Quốc có những lợi thế nhất định trong cuộc đua robot hình người, đặc biệt là khả năng tối ưu hóa chuỗi cung ứng và cắt giảm chi phí. Với một thị trường nội địa rộng lớn và một chuỗi cung ứng công nghệ tương đối hoàn chỉnh, các công ty Trung Quốc có thể dễ dàng phát triển các loại robot tương tự với giá thành thấp hơn. Brady Helwig từ Special Competitive Studies Project, một tổ chức tư vấn của Mỹ, cho rằng các nhà sản xuất xe điện (EV) của Trung Quốc như BYD và XPeng cũng có lợi thế trong lĩnh vực này do sự tương đồng về độ phức tạp trong sản xuất và các thành phần như cảm biến và pin. Kinh nghiệm cạnh tranh khốc liệt và cuộc chiến giá cả trong thị trường EV đã giúp các công ty Trung Quốc rèn luyện khả năng mở rộng sản xuất nhanh chóng và giảm chi phí.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng Trung Quốc vẫn còn khoản cách so với các nước phương Tây trong một số công nghệ cốt lõi. Zhang Dan, giáo sư về robot thông minh và tự động hóa tại Đại học Bách khoa Hồng Kông, cho biết Trung Quốc cần đạt được những đột phá trong các “công nghệ cốt lõi” như chip xử lý, cảm biến độ chính xác cao và hệ điều hành robot để giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài. Nhiều nhà phát triển robot hình người vẫn phụ thuộc vào các sản phẩm của gã khổng lồ chip AI là Nvidia. Bên cạnh đó, các công ty Châu Âu, Mỹ và Nhật Bản vẫn thống trị các thành phần cao cấp hơn như cảm biến, động cơ,…vốn cần độ chính xác và ổn định cao hơn cho các chuyển động của robot.
Để vượt qua những hạn chế này, các nhà cung cấp Trung Quốc đang tích cực tìm cách hợp tác với Tesla. Nhiều công ty đã gửi các mẫu linh kiện để Tesla xem xét và dựa trên phản hồi từ Tesla, họ cải tiến sản phẩm và cung cấp các phiên bản nâng cấp cho các nhà sản xuất trong nước, tạo ra một chu kỳ cải tiến công nghệ tiếp theo.
Thị trường toàn cầu đầy tiềm năng và tương lai ứng dụng rộng mở
Thị trường robot hình người toàn cầu được dự đoán sẽ có sự tăng trưởng vượt bậc trong những năm tới. Goldman Sachs ước tính rằng thị trường này có thể đạt giá trị 38 tỷ USD vào năm 2035. Họ cũng dự đoán rằng sẽ có khoảng 250.000 robot hình người được xuất xưởng trong vòng 5 năm tới, chủ yếu cho mục đích công nghiệp, và người tiêu dùng sẽ mua khoảng một triệu đơn vị mỗi năm trong khoảng một thập kỷ nữa. Elon Musk thậm chí còn lạc quan hơn khi cho rằng thị trường robot hình người có tiềm năng đạt doanh thu hơn 10 nghìn tỷ đô la.
Robot hình người được kỳ vọng sẽ được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong ngành công nghiệp, chúng có thể thay thế con người trong các công việc nguy hiểm, lặp đi lặp lại hoặc đòi hỏi độ chính xác cao. Trong lĩnh vực dịch vụ, robot hình người có thể làm việc như lễ tân, phục vụ bàn, pha chế đồ uống hoặc hỗ trợ khách hàng. Chúng cũng có tiềm năng lớn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giáo dục và hỗ trợ người cao tuổi. Một số robot hình người thậm chí còn được phát triển để làm việc trong không gian hoặc dưới đáy biển sâu.
Bên cạnh Tesla và các công ty Trung Quốc, nhiều công ty và tổ chức nghiên cứu khác trên thế giới cũng đang tích cực phát triển robot hình người. Dưới đây là một vài ví dụ tiêu biểu [7]:
- Ameca (Engineered Arts): Được coi là một trong những robot hình người tiên tiến nhất, Ameca có khả năng nhận diện cảm xúc và tương tác tự nhiên với con người thông qua biểu cảm khuôn mặt.
- Atlas (Boston Dynamics): Nổi tiếng với sự nhanh nhẹn và khả năng thực hiện các động tác phức tạp như nhào lộn.
- Digit (Agility Robotics): Được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ kho vận và có khả năng di chuyển linh hoạt trong môi trường phức tạp.
- Jiajia (Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc): Robot hình người đầu tiên của Trung Quốc, được thiết kế với ngoại hình giống người thật.
- Pepper và NAO (Softbank Robotics): Các robot hình người nhỏ gọn được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
- Apollo (Apptronik): Có khả năng mang vác vật nặng và được thiết kế để làm việc trong các nhà máy và nhà kho.
- Figure 02 (Figure): Được trang bị các mô hình Chat GPT, cho phép nó hiểu lệnh bằng giọng nói và duy trì cuộc trò chuyện tự nhiên.
- Walker (UBTECH Robotics): Robot dịch vụ có khả năng giữ thăng bằng tốt, leo cầu thang và đứng bằng một chân.
- Phoenix (Sanctuary AI): Được thiết kế để học các nhiệm vụ nhanh hơn và có khả năng thao tác vật thể bằng tay.
- KIME (Macco Robotics): Robot pha chế đồ uống có khả năng phục vụ số lượng lớn đồ uống mỗi giờ.
- OceanOneK (Stanford Robotics Lab): Robot hình người lặn biển có khả năng khám phá các xác tàu ở độ sâu lớn.
Mặc dù tiềm năng là rất lớn, việc đưa robot hình người vào cuộc sống hàng ngày vẫn còn nhiều thách thức. Các vấn đề về chi phí sản xuất, độ tin cậy, an toàn và khả năng tương tác tự nhiên với con người vẫn cần được giải quyết. Bên cạnh đó, sự chấp nhận của xã hội đối với robot hình người cũng là một yếu tố quan trọng. Nhiều người có thể cảm thấy lo ngại về những tác động của robot hình người đến thị trường lao động và các vấn đề đạo đức liên quan đến trí tuệ nhân tạo.
Kết Luận
Cuộc đua robot hình người đang diễn ra hết sức sôi động, với sự tham gia của nhiều công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới. Các công ty Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ với những kế hoạch sản xuất đầy tham vọng và những tiến bộ công nghệ ấn tượng, thách thức vị thế của các công ty Mỹ như Tesla. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức phía trước, tiềm năng ứng dụng to lớn của robot hình người hứa hẹn sẽ mang lại những thay đổi sâu sắc cho nhiều ngành công nghiệp và cuộc sống của con người trong tương lai không xa. Cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc công nghệ trong lĩnh vực này không chỉ thúc đẩy sự đổi mới mà còn định hình tương lai của tự động hóa và trí tuệ nhân tạo.
Nguồn: Tổng hợp.
Tài liệu tham khảo
- Robots from China’s start-up mass produced, outpacing Tesla – https://www.globaltimes.cn/page/202412/1325421.shtml
- Agibot rivals Tesla’s Optimus with 5,000 humanoid robots in 2025 – https://interestingengineering.com/innovation/china-5000-humanoid-robot-rival-elon-musk
- China firm plans 5,000-strong humanoid robot army to rival Elon Musk’s Optimus – https://interestingengineering.com/innovation/china-5000-humanoid-robot-rival-elon-musk
- Humanoid robot G1Humanoid Robot – https://www.unitree.com/g1
- China’s Unitree G1 becomes world’s first humanoid robot to perform kip-up – https://e.vnexpress.net/news/tech/tech-news/china-s-unitree-g1-becomes-world-s-first-humanoid-robot-to-perform-kip-up-4865263.html
- Elon Musk thinks robots are a $10 trillion business. He’s got some competition from China – https://edition.cnn.com/2025/03/25/tech/china-robots-market-competitiveness-intl-hnk/index.html
- Top 27 Humanoid Robots in Use Right Now – https://builtin.com/robotics/humanoid-robots
