Ngày 18/9/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Đổi mới sáng tạo (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với các đơn vị liên quan đã tổ chức Diễn đàn Đổi mới sáng tạo năng lượng năm 2025. Sự kiện có sự tham dự của lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương, các viện trường, doanh nghiệp, cùng đông đảo chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực công nghệ năng lượng.
Tại Diễn đàn, ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh rằng đổi mới sáng tạo là trách nhiệm và cơ hội của doanh nghiệp; VCCI đã cùng các bộ, ngành và đối tác quốc tế tạo môi trường thuận lợi, kết nối công nghệ và thúc đẩy sáng tạo xanh, đồng thời cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp để thúc đẩy hợp tác công – tư, R&D, ứng dụng công nghệ mới và mở rộng chuỗi giá trị năng lượng sạch.
Trong phiên tham luận chuyên môn, các đại biểu đã tập trung phân tích những giải pháp và xu hướng lớn nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Ông Đặng Hải Dũng – Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) nêu rõ yêu cầu phải đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo, nghiên cứu điện hạt nhân, tăng cường lưu trữ năng lượng và xây dựng thị trường carbon, coi đây là những yếu tố cốt lõi để đạt mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Ở góc độ nghiên cứu, Trường Đại học Bách Khoa TP.HCM nhấn mạnh việc làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị biến đổi năng lượng như inverter, trạm sạc, lưới điện thông minh, đồng thời kêu gọi thiết lập cơ chế sandbox và các chính sách hỗ trợ R&D để thúc đẩy nội lực khoa học công nghệ.
Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp năng lượng như Vũ Phong Energy Group, SolarBK, Advantech đã chia sẻ hành trình đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng thông qua chuyển đổi số, sử dụng công cụ phân tích dữ liệu phát thải và triển khai mô hình tài chính xanh. Những nỗ lực này đã giúp doanh nghiệp Việt Nam khẳng định được uy tín và năng lực trên trường quốc tế, điển hình là hợp tác với LEGO và các tập đoàn châu Âu. Ở khía cạnh tài chính, Công ty Linova nhấn mạnh tầm quan trọng của tín dụng xanh, đồng thời đề xuất xây dựng quỹ hỗ trợ chuyển dịch năng lượng cho doanh nghiệp, tạo nền tảng bền vững để hiện thực hóa các mục tiêu về tăng trưởng xanh và phát thải ròng bằng “0”.
Phiên tọa đàm với chủ đề “Đồng hành đổi mới – chung tay chuyển dịch năng lượng quốc gia” đã diễn ra sôi nổi với nhiều góc nhìn từ cơ quan quản lý, viện trường và doanh nghiệp. Các diễn giả ví hành trình chuyển dịch năng lượng bằng những biểu tượng như ngọn lửa, dòng sông, cỗ máy hay mặt trời,… cho thấy tính phức tạp nhưng đầy triển vọng. Các diễn giả cũng chia sẻ Luật KH&CN và ĐMST (số 93/2025/QH15) vừa được thông qua đã lần đầu tiên luật hóa khái niệm “đổi mới sáng tạo”, đồng thời đưa ra loạt cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp như ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với chi phí R&D, miễn thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia, miễn thuế nhập khẩu linh kiện phục vụ nghiên cứu. Cùng với danh mục 11 công nghệ chiến lược quốc gia, trong đó có lĩnh vực năng lượng, Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã tháo gỡ rào cản lâu nay về quản lý tài sản nhà nước đối với kết quả nghiên cứu, mở đường cho doanh nghiệp đầu tư, thương mại hóa công nghệ và tăng cường hợp tác để ứng dụng và thương mại hóa kết quả nghiên cứu công nghệ. Đại diện Bộ Công Thương cũng cho biết Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đang được sửa đổi theo hướng tiệm cận ISO 50001, bổ sung cơ chế kiểm toán năng lượng và quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cấp dây chuyền sản xuất.
Từ thực tiễn doanh nghiệp, các diễn giả nhìn nhận khối SME – chiếm hơn 97% số lượng doanh nghiệp Việt Nam chính là lực lượng quyết định thành công của chuyển dịch năng lượng, nhưng hiện vẫn thiếu định hướng và nguồn lực để tiếp cận công nghệ cũng như tài chính. Khuyến nghị đưa ra là SME cần bắt đầu từ những bước nhỏ như tối ưu hóa năng lượng, minh bạch dữ liệu phát thải và tìm kiếm đối tác đồng hành. Phiên tọa đàm khép lại bằng lựa chọn một từ khóa then chốt từ mỗi diễn giả – chính sách, công nghệ, tài chính, nhân lực, hợp tác quốc tế – hợp thành bức tranh toàn diện, phản ánh những trụ cột để Việt Nam tăng tốc tiến trình Net Zero 2050.
Phát biểu bế mạc, ông Phạm Việt Hồng – Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo khẳng định Diễn đàn đã diễn ra thành công tốt đẹp, trở thành không gian kết nối giữa chính sách, nhà khoa học, doanh nghiệp và tài chính, đồng thời cung cấp nguồn tư liệu quý cho việc triển khai Chiến lược năng lượng quốc gia. Sự kiện khép lại trong tinh thần đoàn kết và hợp tác, mở ra kỳ vọng về những sáng kiến và chính sách thiết thực giúp Việt Nam thực hiện cam kết tại COP26, hướng tới phát triển xanh, bền vững.
Nguồn: SATITECH.
